'God created the world, but the Dutch created Holland.'

Halleluja! Op zondagmorgen hebben we met zes 'Muzungus' (westerlingen) een tuktuk gecharterd naar Ukunda. Daar hadden we met een van de Keniaanse teachers afgesproken. Hij nam ons mee naar de kerk in Ukunda, waar hij een van de voorgangers is. Mr. Alex gaf ons een plek op de voorste rij van de druk bezochte kerk. Ik voelde me hier een echte witte houten plank, aangezien de Kenianen God prijzen met zang en veel dans. De passie en energie die de kerkbezoekers tijdens kun kerkbezoek tonen geeft hen kracht om met alle 'challenges' van die week te dealen. Een van vrouwen in de kerk riep alle andere vrouwen op om leiderschap te tonen. 'Show leadership by being a role-model.' Ze riep de vrouwen op niet treurend langs de kant van de weg af te wachten, maar een keuze te maken zich in te zetten voor de 'community.' Een bijzondere ervaring om in de kerk een overweging over leiderschap mee te krijgen, aangezien dit aansluit bij mijn onderwijsvisie waarbij leraren en leerlingen (zelf)leiderschap vormen en in partnerschap met ouders werken aan de ontwikkeling van de leerlingen. Toch leuk, Covey in de kerk! Bovendien heeft deze korte preek meer stof tot nadenken gegeven dan vele preken die ik in Nederland heb gehoord.

Na deze reli-experiance heb ik 's middags genoten van de mooiste strandtent van de wereld: 'Kim-for-Love'. Dit is een strandtent waar ze olifantenzeik serveren (lauw Tuskerbier) en waar je de dopjes van de flesjes moet bewaren, zodat je met bewijs kunt discussiëren over het aantal consumpties op de rekening. Daarnaast verzorgt Kim persoonlijk de zang in zijn tweekoppige bandje met op de achtergrond de Indische oceaan. Kim staat op een podium, alsof hij honderden mensen moet overzien. We zijn echter maar met zo'n twintig man. Bovendien is de geluidsinstallatie op z'n zachtst gezegd iets wat blikkig van toon en met hier en daar wat gekraak en gepiep. De roestige poten waar de keyboard op te vinden is, maken het geheel af. Een schoolvoorbeeld van authenticiteit. De kers op de taart was collega Marjo die op het podium werd gelift waar ze (in tegenstelling met Kim) met een prachtige stem in intercontinentaal duet zong.

's Maandags arriveerden we in de ochtend bij Mtaa Primary School waar we werden ontvangen door de headteacher. Natuurljk werden we in de Afrikaanse kuipstoeltjes gezet om daarna officieel welkom te worden geheten en het visitorsbook hebben getekend. De headteacher vertelde dat hij niet veel wist van Nederland, maar wel dat hij een zin heeft geleerd over ons land: 'God created the world, but the Dutch created Holland.' Ik moest er erg om lachen. Hij heeft natuurlijk wel gelijk, misschien nog wel meer dan hij zelf weet. Hij heeft het waarschijnlijk over onze polders, maar ik denk meer aan de cultuurverschillen. Afrikanen vertrouwen op God, of die nu protestants, katholiek of Islamitisch is maakt in Kenia niet zoveel uit. (Dat kun je zien dat ze aan het begin van de dag een gezamenlijk gebed aanheffen voor zowel Christenen als Moslims.) Afrikanen nemen het leven veel meer zoals het is. Zij maken optimaal gebruik van de cirkel van invloed en betrokkenheid (zoals Covey dat noemt). Ze maken zich druk over zaken waar ze invloed op hebben, ze laten het andere over zich komen. Kenianen realiseren zich soms niet dat ze meer invloed op zaken hebben dan ze beseffen. Westerlingen (zeker Nederlanders) denken dat alles in onze vierentwintiguurseconomie maakbaar is en dat we overal invloed op (zouden moeten) hebben. Dit maakt ons soms ongedurig en chagrijnig. Misschien moeten we hierin iets meer Afrikaan zijn...

Na het ontvangstritueel bij de headteachers zijn we gestart met enkele senior-teachers, deputies en headteachers van twee scholen. Deze dag was zeer succesvol en veelbelovend voor de rest van de week. De twee schoolteams werkte goed samen en gaven elkaar 'feedyback' bij het maken van hun schoolplan dat is gebaseerd op de onderdelen van actief leren uit het beoordelingsinstrument van de Keniaanse overheid. Dinsdag hebben wedit herhaald op twee andere scholen. Hierbij waren de niveauverschillen groot, maar met name de commitment van het schoolteam van Boyani-primary was veelbelovend. Later deze week gaan we de lange weg van Shimbahills opnieuw betreden naar Gandini om lessen de bezoeken.

Tenslotte de dove jongen die we in de Shimbahills tegenkwamen. Hij maakte ons duidelijk dat hij op weg was naar de school of The deaf in Kwale. Hij liep wekelijks naar school (z'n 30 km). We gaven hem een lift, waar hij bijzonder blij mee was. Toen we onderweg stoptenyy bij een groep bavianen maakte de jongen gebaren en begon te schrijven op zijn kladblokje. We lazen dat hij regelmatig gebeten werd door de bavianen. Hij kan ze niet weg-schreeuwen. Hij liet z'n littekens zien. Toch had de jongen een flinke smile op zijn gezicht. Ook hij neemt het leven zoals het is, met alle challenges die het met zich meebrengt. Ook dat is Afrika!

No problems, just challenges!

Jambo! Met genoegen en vol energie heb ik het geluk om voor een derde keer met teachers4teachers af te mogen reizen naar Kwale-county in Kenia. Na een lange reis ontwaakte ik in het land van het gemeenschapsleven (Ubuntu): Het land waar mensen vandaag iets voor een ander doen, omdat ze de ander morgen nodig hebben om te overleven; het land waar de gemeenschap gaat boven individuele belangen; het land waar in korte periode een algeheel verbod op plastic zakjes is ingevoerd en het land van de indringende geuren en krachtige mensen. Daarnaast het land waar, net als in alle windrichtingen van de wereld, geldt dat onderwijs de toekomst is: 'Education Is Future'. Een armbandje met deze tekst dat ik tijdens een vorige T4T-reis heb meegenomen herinnert mij ieder dag aan deze krachtige slogan, die staat voor de 'empowerment of teachers and their pupils'.

Tijdens deze reis verkeer ik in zeer goed gezelschap. Naast mijn Sarkoncollega John werk ik deze reis samen met Anita, Yvonne en Heidi aan een pilot, die aansluit bij het uiteindelijke doel: het opheffen van de Nederlandse inbreng. In de zone Gandini ben ik met Anita samen met de schoolleiding van vier scholen gestart met een verdiepende pilot. Deze pilot (een initiatief van Heidi en Yvonne) heeft als doel om een duurzaam plan op een pagina te schrijven met concrete indicatoren die aansluiten bij de doelen van de scholen in relatie met het door de overheid vastgestelde 'appraisel' voor leraren. We richten ons hierbij op het 'active learning' met behulp van de 'learning pyramid'.

De beginsituatie was totaal anders dan we van tevoren hadden begrepen. Samen met twee Keniaanse collega's (coaches) Mary en John hebben we ons plan aangepast aan de groep. Het was een zeer intensieve dag waarin vooral de Kenianen met elkaar in gesprek zijn geweest over het actieve leren onder professionele begeleiding van de coaches. Onze taak gaat steeds meer naar de achtergrond. Het resultaat was wisselend. Een aantal deelnemers was zeer leergierig en gemotiveerd. Enkele deelnemers hadden iets minder arbeidsethos mee van huis genomen, maar daar hebben we de pret niet door laten drukken. Natuurlijk werden we beloond met een heerlijke lunch van rijst en gekookte geit. Kortom; de eerste dagen waren zoals het land van Ubuntu is: onvoorspelbaar en het creatief omgaan met 'challenges'. Ze spreken in Kenia alleen over 'challenges' en nooit over 'problems'. Daar kunnen wij westerlingen nog wat van leren!

Nieuwsgierig kijk ik samen met Anita uit naar de komende dagen. Lukt het ons om te komen tot een kwalitatief mooi plan en een duurzame ontwikkeling met collegiale consultaties van de Keniaanse collega's in gang te zetten... Zonder onze Calvinistische inslag en met enige Afrikaanse flair zou ik zeggen: 'We are willing, show we can do it!'

Billboard

In Kenia staan langs de onverharde wegen nauwelijks borden. In de stad zijn bijna geen verkeersborden, maar wel hele grote billboards. Ik heb van de borden een paar foto’s van gemaakt.

Dit bord was over een particuliere schoolorganisatie die reclame maakt voor de hoge KPCE score. (Citp-eindtoets) De Keniaanse cultuur is sterk gericht op competitie. Scholen en ouders zijn gevoelig voor scores. Ik ben vandaag op een private school geweest (niet die van dit billboard). Het verschil met een public school is dat de ouders moeten betalen om de leraren te betalen. Ik verwachtte dan ook een rijke school. Niets was minder waar… Deze private school in een heel klein dorp was heel arm, maar het onderwijs is goed. De ouders kunnen echter niet allemaal betalen. Dus afwachten of iedere maand de leraren kunnen worden betaald. Ik heb de directie van de school gecoacht n.a.v. groepsbezoeken en feedbackgesprekken die ze hebben gevoerd met hun collega’s. Ik heb ook een teamvergadering bijgewoond onder de bomen op het schoolplein. Een school met veel potentie: weinig middelen, maar goede leraren.

De head teacher van deze school vertelde dat ze kortgeleden haar twee jaar oude zoon heeft begraven. Hij was gestorven aan Malaria. Dit is een groot probleem in Kenia. Een van de billboards in Ukunda laat zien dat het belangrijk is om deze ziekte tegen te gaan. Een andere ziekte is Aids. Kinderen op school krijgen les uit speciale boeken om Aids nu en in de toekomst te voorkomen. Ze hebben met hierover aarzelend iets laten zien.

Een ander billboard is die van het elektriciteitsbedrijf. Hierbij worden kinderen gewaarschuwd voor het gevaar van de elektriciteitskabels. De overheid is nu bezig om alle basisscholen in Kenia te voorzien van elektriciteit. Ook zijn er sommige scholen uitgerust met computers. (met windows XP) Ik had niet de indruk dat deze effectief gebruikt worden…

Tenslotte het mooiste billboard: Share the Love with all the people in your life!

Morgen heb ik een vrije dag en ga ik op Safari… Dan is het einde van de reis bijna in zicht…

De kruk van zelfvertrouwen

Op zaterdag en maandag heb ik samen met Maarten Berkers (een collega van de Lidwinaschool in Amsterdam) en met Mr. Zecha (een Keniaanse schoolleider) workshops verzorgd aan een groep van 21 headteachers.

De workshops startte om 9 uur op Kidime Primary in de zone Kikodeme. Omdat het zaterdag was, was het erg rustig in de school. Om 9 uur waren er echter maar zo’n tien headteachers uit de hele regio. De deelnemers kwamen van ver weg, twee zelfs van Wassini Island. Doordat de vervoersmogelijkheden beperkt zijn, druppelde de meeste scholleiders tussen 9 en 9.30 uur binnen. Dit is een van de verschillen tussen de westerse en de Afrikaanse cultuur. Ik heb echter geleerd dat dit weinig te maken heeft met onwil. Er zijn ‘chalanges’ bij het organiseren van vervoer. (Kenianen spreken zelfden over problemen, maar noemen obstakels ‘uitdagingen’) De meeste directeuren kwamen bij iemand achter op de motor. Sommigen hadden een lange wandeling achter de rug.

Voor deze twee workshopdagen heb ik samen met Maarten en Mr. Zecha een aantal doelstellingen geformuleerd met de input van teachers4teachers. De doelstellingen waren als volgt:

• To meet, to connect and to learn from each other and to share ideas.

• To improve the skills of educational leadership of head teachers by using the stool of confidence.

Om de deelnemers te leren kennen en om vertrouwen in elkaar te bevorderen zijn we gestart met een aantal energizers. Een enegizer was dat we onszelf introduceerden door onze eigen karaktereigenschappen te vergelijken met een dier. Dit was bijzonder: Het viel mij op dat de Kenianen hierover niet lang na hoefde te denken en met zeer krachtige eigenschappen zichzelf konden presenteren. Ik merkte op dat hun karaktereigenschappen veel al te maken hebben met het Afrikaanse leven. Ze zijn veel meer bezig met het organiseren van primaire levensbehoeften en het beschermen van hun familie. Een aantal voorbeelden:

• Een konijn is een wijs dier dat goed weet wanneer er een onveilige situatie is en op tijd weet weg te komen.

• Een baviaan is een dier dat trots is op zichzelf en op zijn familie.

• Een vis beweegt zich makkelijk en weet goed hoe hij in een groep samen kan leven.

Daarna zijn we aan de slag gegaan met 'The stool of confidence'. (De kruk van zelfvertrouwen) Dit is een methode om op een positieve manier een feedbackgesprek te houden met leraren n.a.v. een observatie van een les. De head teachers hebben zich hierin verdiept en een poster gemaakt voor in hun kantoor op hun school. Tijdens de workshops hebben we veel aandacht besteed aan het inoefenen van deze feedbackgesprekken. Dit deden we n.a.v. verschillende spelletjes die door een head teachers werd geleid en waarbij een collega een feedbackgesprek hield. Vervolgens gaven de andere de gespreksvoerder op dezelfde manier feedback. Hierbij hebben we steeds de nadruk gelegd op het effect van het gebruik hiervan in relatie tot het verbeteren van het onderwijs aan de kinderen.

Head teachers in Kenia zijn gewend om nogal eenzijdige en autoritaire gesprekken te voeren. De manier van ‘stool of confidence’ zorgt ervoor dat een gesprek op een gelijkwaardige manier plaatsvindt met als doel om van elkaar te leren. Geen gesprek van achter een bureau, maar in een informele setting.

Tijdens de workshops hebben we samen geleerd, maar ook veel gelachen! We hebben op maandag met elkaar ‘balonnetjetrap’ gedaan op het schoolplein. Aangezien alle leerlingen toen aanwezig waren en de ramen geen glas hebben, konden alle kinderen ons zien en horen. Er keken heel wat ogen verbaasd naar buiten!

Door het samenwerken met de Keniaanse directeuren heb ik ook kritisch gekeken naar mijn eigen vaardigheden m.b.t. deze werkwijze. Ik heb met ze mee geoefend en ik vond dat zeer inspirerend. Ze zijn zeer betrokken en hun taalgebruik is ‘polite’. Daarnaast weet ik dat mijn motoriek en zithouding niet een ‘award’ verdiend, terwijl Kenianen juist zeer bewegelijk en motorisch sterk zijn. Dus door hier steeds goed op te letten kan ik een gesprekspartner nog meer betrekken bij het gesprek. (in plaats van mijn onderuitgezakte houding) Het is een feest om samen met de Kenianen te leren!

Op zondag heb ik samen met mijn Sarkon-maatje Dennis Ulunda bezocht. Samen zijn we in een tuk-tuk naar de lokale markt gegaan. We waren onder de indruk van de geuren, de producten op de markt en de swingende klanken die uit de kerken kwamen waar we onderweg langs liepen. We hebben een hapje van een stuk vlees van een koeienkop die ze aan het uitbenen waren toch maar afgeslagen.

’s Middags hebben we genoten van de muziek en de gezelligheid bij een strandcafe die vooral door de Kenianen wordt bezocht. We hebben daar ook genoten van een heerlijk Keniaans biertje genaamd Tusker...

De leraar maakt het verschil!

Op donderdag rond de middag landden we met alle schoolleiders en de leraren van het voortgezet onderwijs op Mombassa Airport. Het voelt goed om weer in dit land te zijn. In dit deel van de wereld zijn de mensen onderdeel van de gemeenschap, omdat ze voor een deel ook van elkaar afhankelijk zijn; waar het zorgen voor eten, werk en onderdak het dagelijks bestaan vult.

In matatu-busjes reden we door het drukke verkeer van Mombassa. De geur deed mij meteen herinneren aan mijn vorige bezoek aan Kenia: de geur van vuurtjes, die mensen gebruiken om eten te bereiden, hun ambacht uit te voeren of hun afval te verbranden. Het verkeer gaat hier kriskras door elkaar heen en bij de pont over de rivier was het een enorme drukte met voetgangers, motorrijders en busjes / vrachtwagens die de rivier over wilde steken. Daarnaast is bij de opgang van de pont goed zichtbaar dat iedereen bezig is om ervoor te zorgen dat aan het eind van de dag er genoeg geld is om te zorgen dat er ‘brood op de plank is’.

De volgende morgen hebben we een primary-school bezocht. De kinderen hadden die dag ervoor een tussen-examen gehad. De leraren waren tussen de lessen door (en tijdens de lessen) druk bezig met het nakijken van de toetsen. In het kantoor van de directeur hing een lijst van de leerlingen van groep 8. Hierbij stonden de doelen (score) die de leerlingen zichzelf hadden gesteld voor de vijf basisvakken waarin ze de KCPE (cito-eindtoets) moeten doen: Enlish, Swahili, Mathematics, Science & Social studies. Hierbij was duidelijk welke leerlingen hun eigen doel nog niet hadden gehaald, zodat de de groep medeverantwoordelijk is voor het slagen van alle leerlingen.

Sinds een aantal jaren werkt teachers4teachers samen met de Keniaanse collega’s aan het opzetten van een opleiding voor kleuter-leraren. We hebben een teacher ontmoet die deze opleiding heeft genoten. Het was prachtig om te zien hoe ze hoeken had gecreëerd en met de eenvoudige middelen die voorhanden zijn een taalrijke omgeving heeft gecreëerd. Hiermee wordt mijn overtuiging bevestigd: de leraar maakt het verschil! (niet de spullen)

In groep 7 lieten een aantal leerlingen giechelend een van de lesboeken zien. Dit was een speciaal lesboek van een programma van het wereld-aids-fonds. Hierin werden leerlingen geïnformeerd hoe HIV besmetting te voorkomen. Giechelen konden ze wel, maar over dit onderwerp praten lukte niet…

’s Middags heb ik Mr. Zecha ontmoet. Samen met hem en mijn maatje Maarten Berkers uit Amsterdam hebben we de workshops voor de volgende dagen voorbereid. De kern hiervan is dat het voeren van goede reflectie- en feedbackgesprekken essentieel zijn voor het verbeteren van de leraarvaardigheden. Ik heb er zin in!

Groetjes uit een zonnig Kenia. (31 graden, licht bewolkt met vandaag een flinke regenbui)

Ieder nadeel heeft z'n voordeel... Voorbereiding voorjaarsreis T4T

Ieder nadeel heeft z'n voordeel... Toen we in september een paar dagen voordat we zouden vertrekken naar Kenia hoorden dat de reis geanuleerd was i.v.m. een onderwijsstaking was ik even een moment teleurgesteld. Maar ieder nadeel heeft z'n voordeel... de voorpret zou nu extra lang duren!

Inmiddels ben ik m'n spullen aan het pakken en ziet het ernaar uit dat ik binnen enkele dagen naar Kenia vertrek. Dit is voor mij de tweede keer dat ik namens Sarkon metteachers4teachersmee mag. Dit keer als schoolleider. Samen met Nederlandse en Keniaanse directeuren geef ik workshops aan schoolleiders uit de kustprovincie ten Zuiden van de stad Mombassa. Daarnaast ga ik Keniaanse directeuren coachen bij het voeren van gesprekken met leraren n.a.v. een groepsbezoek. Ik vertrek op 17 februari. Namens Sarkon gaan ookDennis Burger en Gert Jan Veeter mee met deze reis.

Teachers4teachers

Teachers4teachersbrengt geen middelen, maar de Nederlandse en Keniaanse deelnemers vanteachers4teachersontmoeten elkaar, maken verbinding en leren van elkaar. De organisatie gelooft erin dat onderwijs de basis is voor de ontwikkeling van een land. Ik ben het hier zeer mee eens. Education is future!

Ik kijk uit naar de samenwerking met de Kenianen, die ik heb leren kennen als zeer enthousiast en positief. Met hun krachtige persoonlijkheden zijn ze in staat les te geven aan grote groepen kinderen of leiding te geven aan zeer grote scholen.

Voorbereidingsdag

In januari hebben we met de hele ploeg een voorberedingsdag gehad in Amsterdam. (zie foto) Voor de leerlingen van de Marinx staat er een oude bekende op deze foto: Dennis Burger gaat ook mee!

Ik ben er trots op datRKBS De Marinx, waar ik schoolleider ben, tijdens de fancy fair van 9 maart de helft van de opbrengst schenkt aan teachers4teachers. Daarnaast is teachers4teachers een van de doelen in het jaar van Barmhartigheid van deparochie Matthias Laurentius in Alkmaar.

Reisblog

Op deze reisblog zal ik mijn ervaringen delen en foto's toevoegen. Leerlingen, collega's, ouders en andere belangstellenden die het leuk vinden kunnen via deze pagina mijn ervaringen lezen, foto's bekijken, reageren of vragen stellen.

Naar Kenia met teachers4teachers

Na drie jaar keer ik weer terug naar Kenia. Opnieuw mag ik met de organisatieteachers4teacherseen bijdrage leveren aan dit fantastische project. Dit keer als schoolleider. Samen met Nederlandse en Keniaanse directeuren geef ik workshops aan schoolleiders uit de kustprovincie ten Zuiden van de stad Mombassa. Daarnaast ga ik Keniaanse directeuren coachen bij het voeren van gesprekken met leraren n.a.v. een groepsbezoek. Ik vertrek op 24 september. Namens Sarkon gaan ookDennis Burger, Ria Peters en Gert Jan Veeter mee met deze reis.

Op deze reisblog zal ik mijn ervaringen delen en foto's toevoegen. Leerlingen, collega's, ouders en andere belangstellenden die het leuk vinden kunnen via deze pagina mijn ervaringen lezen, foto's bekijken, reageren of vragen stellen.

Ik kijk uit naar de samenwerking met de Kenianen, die ik heb leren kennen als zeer enthousiast en positief. Met hun krachtige persoonlijkheden zijn ze in staat les te geven aan grote groepen kinderen of leiding te geven aan zeer grote scholen.

Teachers4teachersbrengt geen midelen, maar de Nederlandse en Keniaanse deelnemers vanteachers4teachersontmoeten elkaar, maken verbinding en leren van elkaar. De organisatie gelooft erin dat onderwijs de basis is voor de ontwikkeling van een land. Ik ben het hier zeer mee eens. Education is future!

Ik heb er zin in!

Leerlingenblog: buiten spelen

We hebben op donderdag en vrijdag op een andere school gewerkt. We hebben met verschillende leerkrachten nagedacht over de rekenlessen. Buiten waren kinderen aan het spelen met een bal die ze zelf gemaakt hadden. Daarnaast hadden ze een ballon gevonden die was weggejaagd tijdens een spel die de meesters en juffen hadden gespeeld. Ze waren hier zo zuinig op, dat ze probeerde het knoopje er weer uit te halen; dan kan je deze nog een keer gebruiken. Er zijn hier geen speelgoedwinkels, maar de kinderen kunnen heel goed spelen! Vandaag was er een feest met alle meesters en juffen (meer dan 300). In de komende nacht gaan we weer naar huis...

Tot snel! Meester Bart